گرچه چندسالی است که خشکی زاینده رود به مساله زیست محیطی جدی این شهر و مناطق اطراف آن تبدیل شده و کارشناسان دلایلی مختلفی از کمبود بارش تا مدیریت نادرست را به عنوان عوامل اصلی نام می برند اما تاریخ می گوید که خشکی زاینده رود چیز تازه ای نیست.

چند روزی است که اصفهانی ها زنده رود را پس از ماه ها انتظار پر آب می بینند و شور و شوق بازگشت آب حال و هوای اصفهان را عوض کرده است. مردم اصفهان گرچه شکرگزار بازگشت حیات به این رودخانه هستند اما به خوبی می دانند که این شادی چندان طولانی نخواهد بود و بار دیگر زنده رود خشک می شود.

خشکی زاینده رود که چندین سال است مردم اصفهان با آن روبرو هستند، مساله است که پیش از این نیز وجود داشته و مردم این شهر در ادوار مختلف زنده رود را خشک دیده‌اند.

گفته می شود اولین شواهد از خشکی این رود در کتاب حمزه اصفهانی آمده و در آن از قحطی و خشکسالی بزرگی در سال 323 هجری قمری در اصفهان خبر داده است. او در همان کتاب از کم‌آبی اصفهان در دوران مامون عباسی سخن به میان آورده است.

بر اساس منابع تاریخی در عصر صفوی خشکسالی در طول تابستان به طور مداوم اتفاق می افتاد و آنقدر این ماجرا تکرار می شد که حاکمان اصفهان طرحی را برای انتقال آب کارون به اصفهان در نظر گرفتند.

گفته می‌شود زمانی که افغان‌ها به ایران حمله کردند، اصفهان پایتخت صفویه با قحطی روبه‌رو شد و روزگار آن قدر بر مردم سخت شد که به خوردن پوست درختان و ... رو آوردند. ظاهرا این قحطی علاوه بر هجوم قوم بیگانه علت دیگری هم داشته و مردم اصفهان تا پیش از این هفت سال بدون برف را پشت‌سر گذاشته بودند که باعث بروز خشکسالی و خشک شدن زاینده‌رود شده بود.

اما در عصر قاجار خشکسالی که برای چند سال در دوران سلطنت ناصرالدین شاه سراسر ایران را فرا گرفت باعث شد زنده رود نیز خشک شود و مردم این شهر در سختی و قحطی به سر ببرند. در آن زمان ظل‌السلطان فرزند شاه حاکم اصفهان بود و به گفته برخی منابع تاریخی در شهر هزاران نفر کشته شدند و خشکی زاینده رود باعث شد مردم به سختی با حفر چاه از دل زمین آب را بیرون بکشند. میناس عکاس اصفهانی، هولتسر و سوریوگین عکاسانی هستند که در عصر قاجار از خشکسالی زاینده رود عکاسی کرده‌اند.

عکس آنها پل های تاریخی اصفهان را در حالی که آبی از زیر آنها عبور نمی کند نشان می دهد و گرچه تاریخ دقیقی از هیچ یک از عکس ها در دست نیست ولی ظاهرا این عکس ها به دوران خشکسالی عهد ناصری مربوط می شود.